Дар доираи ҳамкориҳои ҳарбӣ ва ҳарбӣ-техникии Қувваҳои Мусаллаҳи давлатҳои аъзои Созмони Ҳамкории Шанхай, аз 11 то 25-уми сентябри соли равон дар машқгоҳи “Донгуз”-и ви
лояти Оренбурги Федератсияи Россия машқҳои муштараки ҳарбии зиддитеррористӣ таҳти унвони “Рисолати сулҳҷӯёна-2021” доир гардид, ки дар он намояндагони низомии Қувваҳои Мусаллаҳи ҳашт давлат ширкат доштанд.Дар машқҳои байналмилалии ҳарбӣ, ҷузъу томи низомии Қувваҳои Мусаллаҳи 
Федератсияи Россия, ҷумҳуриҳои Тоҷикистон, Ҳиндустон, Қазоқистону Қирғизистон, Покистон, Ӯзбекистон ва Ҷумҳурии мардумии Чин ширкат варзиданд. Гуфта мешавад, ки имсол бори аввал ба онҳо низомиёни Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Белорусия низ ҳамроҳ шуданд. Аз Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ин тамринҳои низомии зиддитеррористӣ, гурӯҳҳои амалиётии Ситоди генералӣ ва як воҳиди чорабиниҳои махсуси Қӯшунҳои хушкигарди Қувваҳои Мусаллаҳи мамлакат ширкат доштанд.
Тамринҳои низомии “Рисолати сулҳӯёна”, ки аз моҳи августи соли 2003 инҷониб ҳар ду сол як маротиба дар ҳудуди кишварҳои аъзои Сазмони Ҳамкории Шанхай баргузор мешавад, соли равон дар ин размоишҳои муштарак беш аз панҷ ҳазор хизматчиёни ҳарбӣ ва зиёда аз 1200 техникаву муҳиммоти низомӣ, қувваҳои махсус ва 30 адад ҳавопаймову чархболҳои ҷангӣ ҷалб гардида буданд.
Зимни тарҳрезии амалиёти нерӯҳо дар иҷрои вазифаҳои омодагии ҷангӣ рушди вазъи низомӣ-сиёсӣ дар минтақаи Осиёи Марказӣ ба назар гирифта шуда, хизматчиёни ҳарбии давлатҳо дар якҷоягӣ амал менамуданд ва пеш аз ҳама, дифоъ аз ҳамлаи душмани шартӣ, ба ҳуҷум гузаштан ва торумор намудани қувваву воситаҳои асосии душманро зарур мешумориданд. Аз ин лиҳоз, машқҳо дар се марҳила гузаронида шуд. Дар марҳилаи аввал, гурӯҳи эътилофии нерӯҳоро зарур буд, ки захираҳои ашё ва муҳиммоти ҷангии душмани хаёлиро несту нобуд кунанд ва ба ин васила, самаранокии ҷангии террористонро коҳиш диҳанд. Дар марҳилаҳои дуюм ва сеюм бошад, хизматчиёни ҳарбӣ ба ҳуҷум гузашта, бо несту нобуд намудани душманони эҳтимолӣ, чораҳои ҳалли пас аз низоъро амалӣ мекунанд.
Дар оғоз, гурӯҳи эътилофии нерӯҳо барои шикаст додани созмонҳои калони ифротгаро ва безарар сохтани таҳдидҳои террористӣ амалҳо меандешиданд. Дар амал онҳо усулҳои муқовимат ба тактикаи нави созмонҳои байналмилалии террористӣ, мубориза бо ҳавопаймоҳои бидуни сарнишин, пешгирии ҳамлаҳои террористиро бо силоҳи кимиёвӣ ва биологӣ мавриди истифода қарор доданд. Дар мубориза бар зидди душмани шартӣ, усулҳои чархбол, танк ва тӯпхонаҳо низ истифода гардиданд.
Дар рафти машқҳо, системаҳои зиддимушакии зенитӣ, навъҳои махсуси артиллерия, системаҳои дифоии ҳавоӣ, мошинҳои ҷангии пиёдагард, чархболу ҳавопаймоҳои ҷангӣ, аз ҷумла, чархболҳои Ми-8 ва Ми-24, ҳавопаймои иктишофии СУ-24МР, бомбаандозҳои бисёрфунксионалии СУ-34 ва ҳамлакунандаи СУ-25 ва
ҳавопаймои нақлиётии Ил-76 истифода гардиданд.
Умуман, дар машқҳои низомии Созмони Ҳамкории Шанхай «Рисолати сулҳҷӯёна-2021» таҷрибае, ки артиши Русия дар Ҷумҳурии Араби Сурия андӯхтааст, истифода шудааст. Ин аст, ки дар масофаи то 5 км, партоби ракетаҳои термобарикии бидуни назорат ба ҳадафҳо сурат гирифт, ки гӯё дар натиҷаи тирадозӣ тавассути партобҳои ягона ё ҷуфт ҳангоми танзими оташ пойгоҳҳои гурӯҳу ташкилотҳои ғайриқонунии мусаллаҳ несту нобуд карда шуданд.
Зимни ҷамъбасту натиҷагирии ҷараёни баргузорӣ ва даври ниҳоии машқҳои муштараки низомӣ, ҳайати фармондеҳии машқҳо ба таҷрибаву тактикаи ҷангии низомиёни Қувваҳои Мусаллаҳи давлатҳои
иштирокчӣ баҳои баланд дода, хизматчиёни ҳарбии ҷалбгардида ба машқҳоро бо туҳфа ва ифтихорномаву медалҳои ҷашнии кишварҳои Созмони Ҳамкории Шанхай сарфароз гардониданд.
Ҳамзамон, дар баробари баргузории машқҳои муштарак дар вилояти Оренбурги Федератсияи Россия ҷаласаи навбатии сардорони Ситоди генералии Қувваҳои Мусаллаҳи давлатҳои аъзои Созмони Ҳамкории Шанхай доир гардид, ки дар он як қатор масъалаҳо вобаста ба вазъияти ҳарбӣ-сиёсии минтақа ва ҷаҳон, таҳкими ҳамкориҳои мутақобилан судманди низомӣ ва омодагии ҳамаҷониба дар мубориза бар зидди таҳдиду хатарҳои эҳтимолии замони муосир мавриди муҳокима қарор гирифт.
Боқӣ Шарифов,
майор
