Ваҳдати миллӣ дар кишвар замина ва решаҳои аслии худро аз чунин саҳифаи заррин ва сарнавиштсоз барои миллати тоҷик, яъне рӯзи ба имзо расидани Созшномаи умумӣ дар бораи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон дарёфт, ки 27-уми июни соли 1997 ба имзо расид ва паёми ҷонбахше буд аз фарорасии сулҳи деринтизор!
Ҳосил шудани ин созиш, эътимод ба якдигар ва барқарор гардидани сулҳу субот барои дар муддати муайян гузаронидани як қатор чорабиниҳои муҳими сиёсӣ дар роҳи бунёди ҷомеаи воқеан демокративу ҳуқуқбунёд шароити мусоид фароҳам овард.
Метавон баён кард, ки муҳимтар аз ҳама, он замон нерӯҳои гуногуни сиёсӣ дар Тоҷикистон пурра дарк намуданд, ки сулҳ ва Истиқлолият бузургтарин дастовардҳои миллат ҳастанд ва дар баробари ин ду неъмати бебаҳо манфиатҳои маҳдуди ҳизбӣ, гурӯҳӣ, маҳаллӣ ва ғайра мақоми дуюмдараҷа ва ё сеюму чаҳорумдараҷа доранд. Осоиши халқ, рушди давлат, таҳкими пояҳои истиқлолият, ваҳдати миллӣ ва обрӯи байналхалқии мо, пеш аз ҳама ба таъмини волоияти қонун дар саросари мамлакат вобаста мебошад.
Мавриди зикр аст, ки устуворшавии арзишҳою ниҳодҳои демократӣ, бо такя ба фаъолгардонии амал ва мавқеи созмонҳои ҷамъиятию ғайриҳукуматӣ, такмилу тақвияти механизми таъсири ҷомеа ба шахс ва рафтори ӯ, тарбияи маърифати баланди сиёсии шаҳрвандон ва санъати идораи ҷомеа, тарбияи ҷавонон дар рӯҳияи арзишҳои меҳанпарастӣ ва эҳтиром доштани мероси маънавии ниёгон, устуворшавии адолати иҷтимоӣ василаҳои воқеии расидан ба ваҳдати миллӣ мебошанд.
Ваҳдати миллӣ моҳият ва арзишҳои худро дошта, ба қадр, мӯҳтаво ва асолати он расидан худ кори муқаддас ва бузург мебошад. Чуноне ки Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон изҳор доштаанд, «Ваҳдат рамзи воқеӣ ва ҷавҳари фалсафаи сулҳофарӣ, фарҳангсолориву таҳаммулпазирии миллати тоҷик ва таҷассумгари иттиҳоду ҳамбастагии тамоми мардуми Тоҷикистон мебошад.»
Ба хотир меояд, ки Ямо Шароф ном донишманди кишвари ҳамсоя-Афғонистон гуфта буд: «Ваҳдати миллии Тоҷикистон падидае аз рӯшноии тафаккур ва иродаи бузурги миллатест, ки ба қалбҳои мо умеду орзуи тоза мебахшад. Бояд аз сулҳи Тоҷикистон дарс гирифт ва метавон бо истифода аз таҷрибаи Тоҷикистон ва истифода аз абзорҳое, аз ҷумла баргузории ҳамоиш, заминаи якҷо шудан ва оштии гурӯҳҳои мухталифи даргирро пайдо ва аз ин тариқ сулҳу суботро таъмин кард ва ба ваҳдати миллӣ расид. Бидуни шак метавон ин таҷрибаро дар Афғонистон ҳам пиёда сохт. Аммо як шарти дигарро ҳам бояд дар назар дошта бошем ва он доштани роҳбари бедору огоҳ ҳамчун ҷаноби Эмомалӣ Раҳмон аст. Ба ҳақ, ки Тоҷикистон мамнуни талошҳои пайгир ва ҳамаҷониба ва эҳсоси шахсии эшон аст, ки дар ба дар ба дунболи ҳамватанони худ ба ҳар кишваре сар зад, худро ба заҳмат андохт, то миллатро аз дарбадарӣ ва заҳматкашӣ наҷот дод. Яъне сарсупурдагии сарвари сиёсӣ ба Ватан ва миллат иродаи қавии меҳанпарастии эшон буд, ки миллати тоҷикро баъди ҳазор сол боз аз нав муттаҳид ва ба ваҳдати миллӣ раҳсипор кард. Ваҳдати бамиёновардаи миллати тоҷик бузургтарин дастоварди қарни ХХІ ва намунаи беҳтарини эҷоди роҳи мусолиҳатомези сулҳу салоҳ аст, ки бояд кишварҳои ҷангзада онро сармашқи кори хеш созанд!»
Ҷанбаи дигари ваҳдати миллии мо ягонагии ҷомеаи Тоҷикистон, таҳаммулпазирӣ нисбат ба дигар ақаллиятҳои миллӣ ё ба таври дигар, шаҳрвандоне мебошанд, ки решаҳои этникии худро ҳамчун намояндаи фарҳанги дигар миллатҳо эҳсос мекунанд. Тавре ки бармеояд, дар Тоҷикистон ақаллиятҳои миллӣ аз ҳамаи ҳуқуқҳои шаҳрвандӣ бархурдоранд ва ҳеҷ монеаи сунъие барои онҳо вуҷуд надорад. Яъне дар сатҳи муносибати байни ақаллиятҳои миллии сокини кишварамон фазои мусоиди ваҳдатофаре ҳукмрон аст.
Ҷиҳати сеюми ваҳдати миллӣ, ки аз ин гуфтаҳо бармеояд, гуфтугӯи фарҳангҳо ва таҳаммулпазирии онҳо дар доираи як давлати миллӣ ба ҳисоб меравад. Аслан, худи мавҷудияти як умумияти фарҳангии гурӯҳҳои гуногуни этникӣ, ки дар Тоҷикистон ба вуҷуд омадааст, натиҷаи ҳамин рӯҳияи таҳаммулгароии миллати мо ва аз тарафи Президенти кишвар амалӣ кардани сиёсати ваҳдати миллӣ мебошад.
Дар таъмини ваҳдати ҷомеа, бе шак нақши Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бориз аст. Замоне ки Эмомалӣ Раҳмон ба сари қудрат омад, Тоҷикистон ба ҷанги таҳмилии дохилӣ гирифтор буд ва кишварро хавфи нобудӣ таҳдид мекард, мардум ба гуруснагиву нодорӣ ва ҷангу ҷидол рӯбарӯ буданд. Президенти Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар навбати аввал бо таҳаммул ва дарки дурусти воқеиятҳо дар сафару гуфтушунид бо раҳбарони давлатҳои дахлдор пайи пайдо кардани қазияи ҷанги кишвар шуда, бо гурӯҳҳо ва нерӯҳои мухталиф ва ҷангандаи дохилӣ рӯ ба рӯ гардида, музокира кард, сулҳ баст ва роҳро барои эҷоди сулҳ боз кард. Имрӯз ҳатто ҳар як узви ҷомеа эътироф мекунад, ки барқарор шудани сулҳу субот ва ризоияти миллӣ дар кишвари мо истиқлолияти Тоҷикистонро устувор гардонд ва амнияти мардуми кишварро таъмин кардааст. Бояд гуфт, ки барқарор намудани равобит бо кишварҳои дуру наздик бар пояи манфиати миллату кишвар аз самтҳои афзалиятнок барои ҳар давлате мебошад. Сарвари мамлакат бо дарки амиқи масъала ин қаринаро дар муносибати кишвар бо давлатҳои хориҷӣ ба роҳ монд. Барои мисол, коршиносон ва донишмандон равобити неки Тоҷикистонро бо кишварҳои зиёде, аз ҷумла Россия, Қазоқистон, Қирғизистон, Туркманистон, Эрон, Афғонистон ва садҳо кишвари дигар, ки воқеан бо кишвари мо хостори равобити солим ҳастанд, аз ҷумлаи муваффақиятҳои бузург медонанд. Бо кӯшишу талоши Президенти кишвар тадбирҳои нав андешида шуда, роҳҳои иртиботӣ бо кишварҳои дигар боз мешаванд, нақшаҳои бузург бо суръат дар кишвар амалӣ мегарданд.
Ваҳдату достони он. Бо иншо шудани ин достон ва бо хуни дил ба даст омадани ону устувории сулҳ ва ризоияти миллӣ дар кишварамон ҷомеаи ҷаҳонӣ ба Тоҷикистон чун ба давлате, ки роҳи демократиро масири пешрафти худ интихоб кардааст, эътимод дорад.
Имрӯз барои ҳама равшан аст, ки ҳадафҳои номбурдашуда, ҳамчунин ҳимояи манфиатҳои миллӣ, ҳифзи дастовардҳои Истиқлолият, барқарории суботи сиёсиву иҷтимоӣ ва таҳкими ваҳдати миллӣ, муайянкунандаи самтҳои фаъолияти Президент, Маҷлиси Олӣ, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо, сохторҳои худидораи маҳаллӣ, корхонаву муассисаҳои давлативу ғайридавлатӣ, инчунин ҳизбҳои сиёсӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва институтҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ мебошанд.
Акнун падидаи Ваҳдати миллӣ мавзӯи баҳсу мунозираҳои назарӣ набуда, балки амри воқеии таърихи навини тоҷикон аст. Маҳз ваҳдати миллӣ ҳачмун омили муайянкунандаи роҳи асосии пешрафти Тоҷикистон арзишҳо ва афзалиятҳои ҷомеаи тоҷикро шакл дода, қавитар гардонд ва гузашта аз ин, пояи устувори давлатдории тоҷикон гардида, он як «Достони ҳамдилӣ»-и зебое шудаю моро ба саодат ва ояндаи рахшон мебарад!
Сабзаалӣ АСОЗОДА,
устоди ДМТ
